Ο Πελέ ήταν ένας “μύθος”, που είχε κάνει το άθλημα να είναι συνυφασμένο με το όνομά του και το κενό που αφήνει η απώλεια του θα παραμείνει αναπλήρωτο για πάντα.
Εθνικός ήρωας στην πατρίδα του τη Βραζιλία, ο Πελέ ήταν αγαπητός σε όλο τον κόσμο, από τους πολύ φτωχούς, μεταξύ των οποίων και μεγάλωσε, τους πολύ πλούσιους, στους κύκλους των οποίων ταξίδεψε και σχεδόν σε όλους οι οποίοι τον είχαν παρακολουθήσει να παίζει.
Πέτυχε 1,283 τέρματα στην τεράστια καριέρα του, πολλά από τα οποία πέρασαν στην… αιωνιότητα, αλλά η επιρροή που είχε ο Πελέ στο άθλημα, ξεπερνούσε απλά το σκοράρισμα . Βοήθησε να δημιουργηθεί και να προωθηθεί αυτό που αργότερα ονόμασε «o jogo bonito» – το όμορφο παιχνίδι – ένα στυλ που εκτιμούσε τον έξυπνο έλεγχο της μπάλας, την εφευρετική ακριβή πάσα και την αδιάκοπη όρεξη για επίθεση. Ο Πελέ όχι μόνο το έπαιξε καλύτερα από τον καθένα, το μετέδωσε επίσης σε όλο τον κόσμο.
Ο Πελέ υπήρξε πρεσβευτής του ποδοσφαίρου ανά την υφήλιο, χαρακτηριστικό παράδειγμα πως όταν επρόκειτο να αποσυρθεί από τη Σάντος στις αρχές της δεκαετίας του 1970, ο Χένρι Α. Κίσινγκερ, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, έγραψε στη βραζιλιάνικη κυβέρνηση ζητώντας της να αφήσει ελεύθερο τον Πελέ για να παίξει στις Ηνωμένες Πολιτείες ως έναν τρόπο για να βοηθήσει στην προώθηση του ποδοσφαίρου στην Αμερική. Η μετακίνησή του ήρθε το 1975. Πριν από τον τελευταίο του αγώνα, τον Οκτώβριο του 1977 στο “Giants Stadium” πήρε το μικρόφωνο σε μια εξέδρα στο κέντρο του γηπέδου, με τον πατέρα του και τον Μοχάμεντ Άλι δίπλα του και παρότρυνε ένα πλήθος άνω των 75.000.
«Πείτε μαζί μου τρεις φορές τώρα», είπε, «για τα παιδιά: Αγάπη! Αγάπη! Αγάπη!
Ο Πελέ ήταν ευαίσθητος για το γεγονός πως είχε εγκαταλείψει το σχολείο (αργότερα κέρδισε απολυτήριο γυμνασίου και πτυχίο κολεγίου ενώ έπαιζε για τη Σάντος) και συχνά θρηνούσε που τόσοι πολλοί νεαροί Βραζιλιάνοι παρέμεναν φτωχοί και αναλφάβητοι ακόμη και όταν η χώρα είχε αρχίσει να ευημερεί. Πράγματι, την ημέρα που σημείωσε το 1.000ο γκολ του, τον Νοέμβριο του 1969 στο στάδιο Μαρακανά του Ρίο, ενώπιον περισσότερων από 200.000 οπαδών, ο Πελέ δέχτηκε έναν όχλο από δημοσιογράφους στο γήπεδο και χρησιμοποίησε τα μικρόφωνά τους για να αφιερώσει το γκολ στα «παιδιά». Κλαίγοντας, έκανε μια αυτοσχέδια ομιλία για τις δυσκολίες των παιδιών της Βραζιλίας και την ανάγκη να τους δοθούν καλύτερες ευκαιρίες εκπαίδευσης.
Αυτός ήταν ο Πελέ, ο αιώνιος πρεσβευτής του ποδόσφαιρού, μπορεί να μην είχε την παρορμητικότητα του Μαραντόνα, αλλά κάθε άλλο από “άφωνος” έμενε όταν οι καταστάσεις το απαιτούσαν, τα μυθικά επιτεύγματά του στο χορτάρι θα παραμείνουν εξάλλου αναλλοίωτα στον χρόνο. Όπως είχε πει άλλωστε και ο ίδιος ο Ντιέγκο, ο Πελέ ήταν «Ένας καλλιτέχνης στα μάτια μου είναι κάποιος που μπορεί να φωτίσει ένα σκοτεινό δωμάτιο. Ποτέ δεν βρήκα και δεν θα βρω διαφορά ανάμεσα στην πάσα του Πελέ στον Κάρλος Αλμπέρτο στον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1970 και στην ποίηση του νεαρού Ρεμπώ. Υπάρχει σε κάθε μια από αυτές τις ανθρώπινες εκδηλώσεις μια έκφραση ομορφιάς που μας αγγίζει και μας δίνει μια αίσθηση αιωνιότητας.»//
