Με αφορμή τους τελικούς των ευρωπαϊκών διοργανώσεων, το ertsports.gr πραγματοποιεί μία ιστορική αναδρομή και παρουσιάζει τις ομάδες που… άγγιξαν την κορυφή και κατά τη σύγχρονη εποχή απέχουν από την αίγλη του παρελθόντος.
Το νέο αθλητικό σάιτ της ΕΡΤ «ταξίδεψε» στον χρόνο και κατέγραψε τις ευρωπαϊκές ομάδες που έφτασαν ή «άγγιξαν» την κορυφή και πλέον δεν πρωταγωνιστούν ούτε στις εγχώριες διοργανώσεις των χωρών τους. Το πρώτο μέρος του εξειδικευμένου θέματος ανατρέχει στις δεκαετίες 1960-1970 και καταχωρεί ομάδες από Αγγλία, Ουγγαρία, Γερμανία, Πολωνία και Γαλλία, που «έσβησαν» στο χάρτη της Ευρώπης και «ξεθώριασαν» στον αντίστοιχο χάρτη εντός συνόρων.
Λιντς Γιουνάιτεντ: Το… δημιούργημα του Ντον Ρέβι
Το 1961, ο Ντον Ρέβι ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της ομάδος που διατέλεσε και ως ποδοσφαιριστής και κλήθηκε να αναδιαμορφώσει πλήρως τα «παγώνια». Από τη σεζόν 1963-64 κι έπειτα, η Λιντς στηρίχθηκε σε ένα νεανικό σύνολο που έμελλε να γράψει ιστορία με τη φανέλα της ομάδας. Αφού ανέβηκε στην πρώτη κατηγορία, έκανε το πρώτο της μεγάλο ευρωπαϊκό βήμα το 1968. Τα… αμούστακα παιδιά του εμβληματικού προπονητή πανηγύρισαν την κατάκτηση του Κυπέλλου Εκθέσεων, υποτάσσοντας σε διπλά παιχνίδια τη Φερεντσβάρος.
Τέσσερα χρόνια αργότερα και έχοντας υποστεί πολλές αναποδιές σε εγχώριους τελικούς, η Λιντς έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων. Στο «Καυτανζόγλειο» της Θεσσαλονίκης, όπου έγινε ο τελικός, τα «παγώνια» γνώρισαν την ήττα με 1-0 από τους «ροσονέρι» και έφυγαν σκυμμένοι για ακόμη μία φορά από τελικό. Η ιστορία έμελλε να επαναληφθεί. Τη σεζόν 1974-75, το γηρασμένο, πλέον, σύνολο του Ντον Ρέβι δεν το έβαλε κάτω. Έφτασε σε ακόμη έναν τελικό ευρωπαϊκής διοργάνωσης και αυτή τη φορά στην κορυφαία της τότε εποχής (Κύπελλο Πρωταθλητριών Ευρώπης ή το σημερινό Τσάμπιονς Λιγκ). Στο «Παρκ Ντε Πρενς» του Παρισιού, τα «παγώνια» κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την ασταμάτητη Μπάγερν Μονάχου του Γκερντ Μίλερ και γνώρισαν την ήττα με 2-0, όντας για ακόμη μία φορά φιναλίστ σε τελικό.
Σήμερα, η Λιντς Γιουνάιτεντ γλίτωσε την τελευταία αγωνιστική την αποφυγή του υποβιβασμού από την Πρέμιερ Λιγκ, στην οποία επέστρεψε μετά από 16 χρόνια με την κατάκτηση του πρωταθλήματος στη Τσάμπιονσιπ τη σεζόν 2019/20. Τα «παγώνια» απέχουν από τις δόξες του παρελθόντος, ωστόσο η άνοδός τους αποτέλεσε τεράστιο επίτευγμα μετά από τόσα χρόνια… γυρολογίας στις μικρές κατηγορίες της Αγγλίας.
ΜΤΚ Βουδαπέστης: Η μακρινή της ανάμνηση…
Η ΜΤΚ Βουδαπέστης αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες ομάδες της Ουγγαρίας, αφήνοντας εποχή εντός κι εκτός συνόρων. Στην τροπαιοθήκη της, μετρά συνολικά 23 πρωταθλήματα, 12 κύπελλα, αλλά και 2 Σούπερ Καπ Ουγγαρίας.
Το μακρινό 1963-1964 και όντας πέντε χρόνια δίχως κατάκτηση πρωταθλήματος, η ΜΤΚ κατάφερε να φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων και να γίνει η πρώτη ουγγρική ομάδα που αγγίζει την κορυφή ενός ευρωπαϊκού τίτλου. Στα προημιτελικά του θεσμού είχε αποκλείσει τη Φενέρμπαχτσε. Στα ημιτελικά σημείωσε επικό κατόρθωμα, καθώς ανέτρεψε το εις βάρος της 3-0 από τη Σέλτικ, επικρατώντας με 4-0 στην Ουγγαρία για την πρόκριση στον τελικό. Η Σπόρτινγκ Λισαβόνας, όμως, που είχε συνθλίψει τον ΑΠΟΕΛ με σκορ 16-1 στην Πορτογαλία, δεν χαρίστηκε στους Ούγγρους και κατέκτησε τον τίτλο της διοργάνωσης.
Η ΜΤΚ Βουδαπέστης κατέκτησε το τελευταίο της πρωτάθλημα το 2008, συνοδεύοντας το με «νταμπλ» μετά την κατάκτηση και του Σούπερ Καπ της χώρας. Από τότε, η ιστορική ουγγρική ομάδα έχει υποβιβαστεί τρεις φορές στη 2η κατηγορία της Ουγγαρίας και φέτος τις έκανε τέσσερις.
Μόναχο 1860: Ο ορισμός της… φυτοζωίας
Το Μόναχο 1860 αποτελούσε τη μεγαλύτερη αντίπαλο τη Μπάγερν Μονάχου και η κόντρα των δύο ομάδων έθρεψε γενιές ποδοσφαιρόφιλων στη βαυαρική πρωτεύουσα. Κατέχει ένα πρωτάθλημα και ένα Κύπελλο Γερμανίας από τις χρονιές 1966 και 1964 αντίστοιχα, ενώ το 1965 έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων.
Οι Βαυαροί αντιμετώπισαν στην Ευρώπη δυνατές ομάδες της εποχής (Πόρτο, Λέγκια Βαρσοβίας και Τορίνο), ώσπου να βρουν απέναντί τους τη Γουέστ Χαμ στο «Ουέμπλεϊ». Τα «σφυριά» κέρδισαν τον τελικό (2-0) και το τρόπαιο του θεσμού, αλλά το Μόναχο 1860 κέρδισε εξίσου τις εντυπώσεις και πρόσθεσε ένα σπουδαίο επίτευγμα στην ιστορία της.
Από τη σεζόν 2003-2004 και μετά, η βαυαρική ομάδα «φυτοζωεί» μεταξύ 2ης και 3ης κατηγορίας της Γερμανίας, έχοντας περιπέσει ουσιαστικά σε αφάνεια. Φέτος τερμάτισε στην τέταρτη θέση της 3ης κατηγορίας, χάνοντας για μόλις δύο βαθμούς τα μπαράζ ανόδου.
Γκόρνικ Ζάμπρζε: Τα «χρυσά» της χρόνια και ο χαμένος τελικός
Η δεκαετία του 1960 αποτελεί «χρυσή» εποχή για την πολωνική ομάδα, Γκόρνικ Ζάμπρζε. Οι «ανθρακωρύχοι» -όπως είναι το παρατσούκλι τους, λόγω των ανθρακωρυχίων της περιοχής- έχουν κατακτήσει 14 πρωταθλήματα Πολωνίας. Τα έξι απ’ αυτά προήλθαν από την περίοδο μεταξύ 1960 και 1970 (τα περισσότερα συγκριτικά με τις άλλες δεκαετίες). Την ίδια περίοδο, η Γκόρνικ κατάκτησε και τέσσερα κύπελλα της χώρας, ενώ βρέθηκε στα προημιτελικά του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ το 1968 και στον τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων το 1970. Οι «ανθρακωρύχοι» αντιμετώπισαν τη Μάντσεστερ Σίτι στις 29 Απρίλιου εκείνης της χρονιάς και ο τελικός λάμβανε χώρα στη Βιέννη. Οι «πολίτες» επικράτησαν με 2-1 και κατέκτησαν τον πρώτο -και μοναδικό μέχρι σήμερα- ευρωπαϊκό τίτλο της ιστορίας τους, ενώ η Γκόρνικ πρόσθεσε ακόμη μία «χρυσή» σελίδα στην σπουδαία δεκαετία της.
Τα οικονομικά της προβλήματα την οδήγησαν στον υποβιβασμό κατηγοριών, ωστόσο τη σεζόν 2017-2018 επέστρεψε ξανά στην πρώτη κατηγορία και παραμένει μέχρι σήμερα. Μετράει 34 χρόνια από το τελευταίο της πρωτάθλημα και 50 χρόνια από το τελευταίο της κύπελλο. Οι δόξες του παρελθόντος φαντάζουν απλά μία μακρινή ανάμνηση. Η ολοκλήρωση της φετινή σεζόν την βρήκε στην όγδοη θέση του πρωταθλήματος, απέχοντας αρκετούς βαθμούς, τόσο από τον υποβιβασμό, όσο και από τις θέσεις που οδηγούν στην Ευρώπη.
Σεντ Ετιέν: Η «πράσινη» αρμάδα του… αφάνα Ερμπέν
Το 1972, ο ποδοσφαιριστής-θρύλος των «στεφανουά», Ρομπέρ Ερμπέν, ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της ομάδας. Αποτέλεσε τον άνθρωπο που απογείωσε τη Σεντ Ετιέν, κατακτώντας το νταμπλ στη Γαλλία το 1974. Τη σεζόν 1975-76, οι «στεφανουά» βίωσαν την πιο άτυχη βραδιά της ιστορίας τους. Έχοντας αποκλείσει τη σπουδαία Ντιναμό Κιέβου στα προημιτελικά και την Αϊντχόφεν στα ημιτελικά, η Σεντ Ετιέν εξασφάλισε την παρουσία της στον τελικό του «Χάμπντεν Παρκ». Με αντίπαλο την Μπάγερν Μονάχου, που είχε δύο σερί κατακτήσεις, η ομάδα του Ρομπέρ Ερμπέν έχασε σωρεία σημαντικών ευκαιριών και η μπάλα τους «πλήγωσε» με κεραυνό του Ροτ, που χάρισε το τρίτο σερί τρόπαιο στους Βαυαρούς.
Έκτοτε, η Σεντ Ετιέν ακολούθησε με τη σειρά της την κάτω βόλτα. Το τελευταίο της πρωτάθλημα κατακτήθηκε το εξίσου μακρινό 1982, ενώ βρέθηκε δις και στην Λιγκ 2, απ΄την οποία ανέβηκε τελευταία φορά το 2004. Σήμερα, οι «στεφανουά» τερμάτισαν στην 18η θέση της Λιγκ 1 και καλούνται να παίξουν στα μπαράζ με την Οσέρ (26/5 το πρώτο ματς), προκειμένου να γλιτώσουν τον υποβιβασμό.
Μαγδεμβούργο: Το… καμάρι της Ανατολικής Γερμανίας
Το Μαγδεμβούργο αποτελεί την πρώτη και μοναδική ομάδα της Ανατολικής Γερμανίας που έχει κατακτήσει ευρωπαϊκό τίτλο. Τη σεζόν 1973-1974, ένα άπιαστο όνειρο έγινε πραγματικότητα. Το Μαγδεμβούργο συμμετείχε στο Κύπελλο Κυπελλούχων και η πρόκριση επί της Μπρέντα στον πρώτο γύρο φάνταζε κάτι μοναδικό, κάτι ανεπανάληπτο. Η συνέχεια στον θεσμό, όμως, ήταν εξωπραγματική.
Οι ανατολικογερμανοί, με μέσο όρο ηλικίας 22,3 χρόνια, απέκλεισαν τις Μπάνικ Οστράβα, Μπερόε Στάρα Ζαγκόρα και Σπόρτινγκ. Στους «4» του θεσμού η νικήτρια του ζευγαριού Μίλαν – Μπορούσια Ντόρτμουντ προκαλούσε τρόμο και συνάμα δέος για μία τόσο άπειρη ομάδα. Στον τελικό, το Μαγδεμβούργο έμελλε να ανταγωνιστεί την κάτοχο του τίτλου, Μίλαν. Οι ανατολικογερμανοί έκαναν το θαύμα τους, επικράτησαν με 2-0 και έζησαν τη μεγαλύτερη στιγμή της ιστορίας τους. Φέτος, το Μαγδεμβούργο κατέκτησε το πρωτάθλημα της 3ης κατηγορίας της Γερμανίας και εξασφάλισε την άνοδο στην Τσβάιτε Λίγκα μετά από τρία χρόνια.
Νότιγχαμ Φόρεστ: Το «θαύμα» του Μπράιαν Κλαφ
Η απόλυτη μεταμόρφωση σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το ημερολόγιο έγραφε 6 Ιανουαρίου 1975 όταν ο Μπράιαν Κλαφ ανέλαβε την τεχνική ηγεσία της Νότιγχαμ Φόρεστ, η οποία… βολόδερνε στη δεύτερη κατηγορία της Αγγλίας. Πρώτος στόχους του άλλοτε χαρισματικού επιθετικού, ήταν να αναδιαμορφώσει την ομάδα και να της δείξει τον δρόμο προς την άνοδο στα μεγάλα σαλόνια.
Τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης φάνηκαν το 1976, όταν οι «κόκκινοι» τερμάτισαν στην όγδοη θέση. Την επόμενη χρονιά, το σύνολο του Μπράιαν Κλάφ εξασφάλισε την άνοδό του και εν συνεχεία (1977-1978) εθεωρείτο φαβορί για να υποβιβαστεί. Η Φόρεστ, όμως, είχε την ευκαιρία να δοκιμάσει τις δυνάμεις της και να ανταγωνιστεί τις καλύτερες ομάδες του πρωταθλήματος. Ο Κλαφ είχε δημιουργήσει ένα πολύ καλό σύνολο, στηριζόμενο σε ταλαντούους ποδοσφαιριστές και στο πλευρό τους είχαν πάντα τον κόσμο που γέμιζε το «City Ground». Έτσι, οι «κόκκινοι» κατάφεραν να διαψεύσουν τους φαβοριτισμούς και να κατακτήσουν τόσο το πρωτάθλημα Αγγλίας για πρώτη φορά στην ιστορία τους, όσο και το Λιγκ Καπ κόντρα στην πρωταθλήτρια Ευρώπης, Λίβερπουλ.
Το 1978-1979 ήταν η σειρά των ευρωπαϊκών ομάδων να ανησυχήσουν απ’ την παρουσία της Νότιγχαμ Φόρεστ. Απέκλεισε κατά σειρά τη Λίβερπουλ, την ΑΕΚ του Φέρεντς Πούσκας, τη Γκρασχόπερς και την Κολωνία για να βρεθεί στον τελικό κόντρα στη Μάλμε. Εκεί, οι Σουηδοί είχαν άκρως παθητικό ρόλο, όντας εκστασιασμένοι και μόνο με την παρουσία τους στο «Ολυμπιακό Στάδιο Μονάχου». Η Νότιγχαμ επικράτησε με 1-0 και πήρε το στέμμα της πρωταθλήτριας Ευρώπης από τους «κόκκινους» της Λίβερπουλ. Πριν την έλευση της νέας σεζόν, η Φόρεστ κατέκτησε και το Ευρωπαϊκό Σούπερ Καπ επί της Μπαρτσελόνα (2-1) και έκλεισε με τον ιδανικότερο τρόπο την σεζόν της. Η κυριαρχία των παικτών του Μπράιαν Κλαφ συνεχίστηκε στην Ευρώπη και το 1979-1980 με ακόμη μία παρουσία σε τελικό. Αυτή τη φορά κλήθηκε να αντιμετωπίσει το Αμβούργο, που είχε πραγματοποίησει εξαιρετική πορεία έως τον τελικό, αφήνοντας εκτός τη Ρεάλ Μαδρίτης μετά από το συντριπτικό 5-1 στη Γερμανία. Η Φόρεστ κατέκτησε τον τίτλο για δεύτερη συνεχόμενη φορά μετά το υπέρ της 1-0 και διατήρησε την απόλυτη κυριαρχία των αγγλικών ομάδων στην Ευρώπη εκείνη την εποχή.
Στην μετά Μπράιαν Κλαφ εποχή, η Νότιγχαμ Φόρεστ υποβιβάστηκε το 1997, αλλά ανέβηκε αμέσως την επόμενη σεζόν. Παρ’ όλα αυτά έφτασε να αγωνίζεται έως και την Λιγκ 1 (τρίτη κατηγορία της Αγγλίας), με τον υποβιβασμό της σε αυτή το 2005. Εν έτει 2022, η Νότιγχαμ Φόρεστ καλείται να αντιμετωπίσει τη Χάντερσφιλντ (29/5) στον τελικό του Γουέμπλεϊ για τη θέση που δίνει το τελευταίο εισιτήριο για τα «σαλόνια» της Πρέμιερ Λιγκ.
Μπαστιά: Η μεγαλύτερη… εποποιία των Κορσικανών
Η Σπόρτινγκ Μπαστιά αποτελεί ομάδα της Άνω Κορσικής της Γαλλιάς και έχει καταγράψει ιστορία στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο κατά το μακρινό παρελθόν. Τη σεζόν 1976-1977 τερμάτισε στην 3η θέση της πρώτης κατηγορίας στην Γαλλία, πίσω από την δεύτερη Λανς και την πρωταθλήτρια Ναντ. Η τρίτη θέση της έδωσε τη δυνατότητα να συμμετέχει στο Κύπελλο ΟΥΕΦΑ της επόμενης σεζόν, όπου έμελλε να γράψει ιστορία. Στο μονοπάτι της βρέθηκαν οι Σπόρτινγκ Λισαβόνας, Νιουκάστλ και Τορίνο, ενώ στα προημιτελικά έριξε 7 (!) γκολ στην Καρλ Τσάις Ιένα, πριν αποκλείσει την Γκρασχόπερς στα ημιτελικά. Έχοντας καταπλήξει ολόκληρη την Ευρώπη, τόσο με την πανέμορφη φανέλα της, όσο και με την απίστευτη πορεία της, κλήθηκε να αντιμετωπίσει την Αϊντχόφεν σε τελικό διπλών αγώνων. Το πρώτο ματς στο «Σταντ Αρμάντ Τσέζαρι» έληξε ισόπαλο (0-0), ενώ στην Ολλανδία η Μπαστιά υπέκυψε στην Αϊντχόφεν με 3-0, αλλά είχε προσθέσει ήδη το όνομά της με χρυσά γράμματα στην ιστορία του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου. Μία μικρή πόλη με μερικούς χιλιάδες κατοίκους γιόρτασε σε μία σεζόν ανεπανάληπτες στιγμές με συναισθήματα συγκίνησης, ελπίδας, συντροφικότητας και συνάμα απογοήτευσης.
Από τη σεζόν 2005-2006, η Μπαστιά βρίσκεται συνεχώς μεταξύ ανόδου στη Λιγκ 1 και υποβιβασμού έως και τις ερασιτεχνικές κατηγορίες της Γαλλίας. Η τελευταία φορά που ανέβηκε στην πρώτη κατηγορία ήταν το 2011-2012 κι παρέμεινε έως και τη σεζόν 2016-17. Τη φετινή σεζόν (2021-2022) κατέλαβε την 12η θέση στη Λιγκ 2 και «γλίτωσε» το δραματικό φινάλε της ζώνης του υποβιβασμού, χάρη σε σπουδαίες νίκες κόντρα σε Νιμ (0-2) και Παρίσι (2-1).
Φορτούνα Ντίσελντορφ: Η πορεία της και ο σπουδαίος τελικός της Βασιλείας
Κατά την περίοδο 1978-1979, ακόμη μία γερμανική ομάδα κατάφερε να γράψει ιστορία και να φτάσει στην κορυφή της Ευρώπης, έστω και ως φιναλίστ. Η Φορτούνα Ντίσελντορφ, που έχει μόλις ένα πρωτάθλημα Γερμανίας στην κατοχή της, συμμετείχε στο Κύπελλο Κυπελλούχων της εν λόγω σεζόν, χάρη στην κατάκτηση του Κυπέλλου της περασμένης χρονιάς. Η παρθενική της συμμετοχή σε ευρωπαϊκή διοργάνωση εξελίχθηκε σε θριαμβευτική πορεία, καθώς απέκλεισε τις Κραϊόβα, Αμπερντίν, Σερβέτ και Μπανίκ Οστράβα για να αντιμετωπίσει την Μπαρτσελόνα στον τελικό. Οι Καταλανοί λύγισαν την αντίσταση των Γερμανών στην παράταση με 4-3, ενώ η κανονική διάρκεια του αγώνα έληξε 2-2.
Η ομάδα από το Ντίσελντορφ αποτελεί ακόμη μία που βολοδέρνει στη 2η κατηγορία της Γερμανίας. Η πιο πρόσφατη συμμετοχή της στην Μπουντεσλίγκα, βέβαια, ήταν το 2019-20, όταν και υποβιβάστηκε, αλλά δύο χρόνια αργότερα δεν έχει δείξει σημάδια για την επιστροφή της στην πρώτη κατηγορία. Μάλιστα, το φινάλε της φετινής αγωνιστικής περιόδου την βρήκε στην 10η θέση της βαθμολογίας.