– Η σβούρα είναι ένα παιδικό παιχνίδι, αλλά και ένα σύμβολο ισορροπίας και ροής. Τι ήταν αυτό που σας συγκίνησε περισσότερο σ’ αυτή τη μορφή και την επιλέξατε ως κεντρικό θέμα του μεταλλίου του 42ου ΑΜΑ;
Η σβούρα έχει μέσα της κάτι το καθολικό, κάτι που ξεπερνά την παιδική ανάμνηση. Είναι ένα παιχνίδι που δεν σταματά να περιστρέφεται, όπως ο κόσμος, όπως ο χρόνος. Με συγκινεί η στιγμή της ισορροπίας μέσα στην ταχύτητα· αυτή η στιγμή που κάτι κινείται, αλλά ταυτόχρονα στέκει. Στον πυρήνα της σβούρας βλέπω το κέντρο κάθε προσπάθειας, τη δύναμη που κρατά τον άνθρωπο όρθιο, ακόμη και μέσα στην περιστροφή του κόσμου.
Όταν η πρόεδρος του ΣΕΓΑΣ, η Σοφία Σακοράφα και η Α’ Ειδική Γραμματέας, Λούλα Καρατζά με επισκέφθηκαν την άνοιξη για να μου προτείνουν να σχεδιάσω το μετάλλιο, είχα ήδη στο μυαλό μου την ιδέα της σβούρας, αλλά δεν την μοιράστηκα μαζί τους, διότι ήθελα να δω τί είχαν κατά νου, πώς φαντάζονταν εκείνες το μετάλλιο. Κι ενώ μιλούσαμε, είδα το βλέμμα της κυρίας Σακοράφα να πέφτει πάνω σε μία σβούρα της οποίας η κίνηση είχε «παγώσει» στον χρόνο, σε μια αφίσα που κρεμόταν στο σαλόνι μου. Ήταν από τη σειρά κεραμικών αντικειμένων που ξεκίνησα να δημιουργώ το 2003 υπό τον τίτλο «Ολυμπιακά». Μέσα σε ελάχιστα λεπτά καταλήξαμε ότι η σβούρα θα ήταν το θέμα του φετινού μεταλλίου.
– Πώς μεταφέρεται για εσάς η «κίνηση» του Μαραθωνίου στην «κίνηση» της τέχνης;
Τόσο στον Μαραθώνιο όσο και στην τέχνη, η κίνηση είναι η ίδια η διαδικασία της αναζήτησης. Και στις δύο περιπτώσεις, πρόκειται για την υπέρβαση των ορίων —του χρόνου, του κόπου, του ίδιου μας του εαυτού. Το μετάλλιο θέλησα να αποτυπώσει αυτή την αέναη τροχιά, όπου η προσπάθεια γίνεται ρυθμός.
– Μιλήσατε κάποτε για τη σβούρα ως «φορέα πολιτισμικής μνήμης». Πιστεύετε πως ένα μετάλλιο μπορεί πράγματι να κρατά μέσα του τη μνήμη ενός συλλογικού αγώνα;
Απολύτως. Κάθε αντικείμενο που έχει μέσα του νόημα, κρατά και μνήμη. Το μετάλλιο είναι μικρό σε μέγεθος, αλλά μεγάλο σε βαρύτητα. Κουβαλά τη διαδρομή, τον ιδρώτα, το βλέμμα του τερματισμού, τη συγκίνηση του πλήθους. Όταν το αγγίζεις, δεν κρατάς απλώς μέταλλο· κρατάς έναν κύκλο εμπειρίας. Η τέχνη, όσο λιτή κι αν είναι, έχει τη δύναμη να συμπυκνώνει τον χρόνο και την ιστορία.
– Η σβούρα του μεταλλίου δεν είναι στατική· μοιάζει να πάλλεται, να «αναπνέει». Πώς δουλέψατε για να αποδώσετε αυτή την αίσθηση της κίνησης στην επιφάνεια του μεταλλίου;
Εργάστηκα πάνω σε μια λεπτή ισορροπία φωτός και καμπύλης. Οι γραμμές της σβούρας δεν είναι γεωμετρικές αλλά «αναπνέουν», σαν να έχουν μόλις ολοκληρώσει μια περιστροφή. Το φως πάνω στο μέταλλο δημιουργεί ψευδαίσθηση κίνησης — το βλέμμα ακολουθεί τη γραμμή. Ήθελα το μετάλλιο να μοιάζει σαν να ετοιμάζεται να κινηθεί, όπως ο δρομέας πριν από την εκκίνηση. Σε καμία περίπτωση δεν ήταν μια εύκολη διαδικασία και το τελικό αποτέλεσμα στην κύρια όψη του μεταλλίου δεν θα είχε επιτευχθεί χωρίς την πολύτιμη βοήθεια του έμπειρου Σπύρου Κίζη.
– Αν ο Μαραθώνιος είναι, όπως λέτε, «το στροβίλισμα του χρόνου γύρω από την ιδέα της αντοχής», τι είναι για εσάς, προσωπικά, η αντοχή στη ζωή και στην τέχνη;
Η αντοχή δεν είναι δύναμη, είναι διάρκεια. Είναι η ικανότητα να συνεχίζεις με πίστη, ακόμη και όταν τίποτα δεν φαίνεται να κινείται. Στην τέχνη, η αντοχή είναι το βλέμμα που επιμένει να αναζητά το φως μέσα στο σκοτάδι της ύλης. Αντέχεις όχι για να νικήσεις, αλλά για να συνεχίσεις να δημιουργείς.
– Τι θα λέγατε στους δρομείς που θα αγωνιστούν στον 42ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας;
Θα τους έλεγα να ακούσουν τον ρυθμό τους. Ο Μαραθώνιος δεν είναι μόνο δρόμος, είναι εμπειρία εσωτερικής περιστροφής — όπως η σβούρα, που δεν σταματά παρά μόνο όταν βρει το κέντρο της. Εύχομαι, στον τερματισμό, να κρατούν όχι μόνο ένα μετάλλιο, αλλά τη βεβαιότητα ότι ο αγώνας τους είχε νόημα. Κι αυτό το νόημα είναι το πιο πολύτιμο έργο τέχνης.
Πηγή: SEGAS.GR