Βασιλιάς του ποδοσφαίρου, θρύλος της Σάντος και ίνδαλμα της Βραζιλίας. Ο Πελέ έπαιξε μπάλα ακόμη και στις καθυστερήσεις της ζωής του, ωστόσο έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 82 ετών και άφησε πίσω του μία πλούσια παρακαταθήκη, που δημιούργησε εντός των γηπέδων.
Τρες Κορασόες. 23 Οκτωβρίου 1940. Το μεγάλο αστέρι του ποδοσφαίρου, Έντσον Αράντες Ντο Νασιμέντο γνωστός ως Πελέ, γεννιέται. Ο πατέρας του, Ζοάο Ράμος Ντο Νασιμέντο, παρόλο που ήταν επαγγελματίας ποδοσφαιριστής, δεν κατάφερε να δώσει οικονομική… ανάσα στην οικογένειά του. Ο “θρύλος” του αθλήματος, γέμιζε κάλτσες, τις έφτιαχνε σε σχήμα μπάλας και έτσι έπαιζε ποδόσφαιρο αφού η οικογένειά του δεν είχε την δυνατότητα να του την παρέχει.
Η ζωή του, μόνο στρωμένη με ροδοπέταλα δεν ήταν. Συνέχισε να δυσκολεύεται οικονομικά και αναγκάστηκε να κάνει διάφορες δουλειές για να επιβιώσει. Όμως, ο νεαρός Πελέ, βρήκε τον τρόπο να δραπετεύσει από τις δυσκολίες και να ασχοληθεί με αυτό που πάντοτε αγαπούσε. Ούτε ο ίδιος όμως περίμενε πως… ο θεός του ποδοσφαίρου θα τον έλουζε με φως και 82 χρόνια μετά τη γέννησή του, θα παρέμενε ένας από τους κορυφαίους όλων των εποχών.
Όλα ξεκίνησαν όταν ο Πελέ, βρήκε αυτό που θα τον ξεχώριζε. Με τη βοήθεια του πατέρα του, αλλά και του πρώην παίκτη της Εθνικής ομάδας Βαλντεμάρ ντε Μπρίτο, πήγε στη Mπαούρου και από εκεί στη Σάντος. «Αυτός ο παίκτης κάποια μέρα θα γίνει ο καλύτερος στον κόσμο» τους είπε και ο πιτσιρικάς τον δικαίωσε.
Ο Πελέ στα 16 του χρόνια και συγκεκριμένα τον Ιούνιο του 1965 υπέγραψε στη Σάντος και τρεις μήνες αργότερα σημείωσε το πρώτο του τέρμα στο ντεμπούτο του. Κανένας δεν περίμενε πως αυτό θα ήταν μόνο η αρχή, για την τεράστια επιτυχία που θα ακολουθούσε…
Μόλις ένα χρόνο αργότερα, ο 17χρονος τότε “θρύλος”, ήταν στην κορυφή της λίστας των σκόρερ στο πρωτάθλημα. Η απόδοσή του όπως ήταν φυσικό, τράβηξε την προσοχή των ανθρώπων της Εθνικής ομάδας. Εντάχθηκε στη “σελεσάο” και δεν άργησε να δείξει την κλάση του. Στην πρώτη του εμφάνιση σε αγώνα Παγκοσμίου Κυπέλλου, πέτυχε γκολ στον προημιτελικό κόντρα στην Ουαλία και έγινε ο νεαρότερος σκόρερ του Μουντιάλ σε ηλικία 17 ετών και 7 μηνών. Στον ημιτελικό απέναντι στη Γαλλία έκανε χατ-τρικ και έστειλε την ομάδα του στον τελικό της διοργάνωσης. Με αντίπαλο την οικοδέσποινα Σουηδία σκόραρε δύο τέρματα, διαμόρφωσε το τελικό 5:2 και έπεσε κλαίγοντας στην αγκαλιά των συμπαικτών του. Η Βραζιλία ήταν πια πρωταθλήτρια Κόσμου και ο Πελέ είχε δείξει σε κάθε γωνιά του πλανήτη πως ήρθε για να… μείνει.
Τα δύο επόμενα Μουντιάλ δεν ήταν τα ιδανικότερα σε ατομικό επίπεδο, καθώς υπέφερε από τραυματισμούς. Παρά την απουσία του “αστεριού” της η “σελεσάο”, έφτασε σε μία ακόμη κατάκτηση, όμως το τουρνουά του 1966 ήταν απογοητευτικό, καθώς έμεινε εκτός διοργάνωσης από τη φάση των ομίλων. Σε συλλογικό επίπεδο όμως, ο Πελέ συνέχισε να κάνει… πράγματα και θαύματα με τη φανέλα της Σάντος. Ήταν σταθερά πρώτος σκόρερ, το παιδί με τις ντρίμπλες και τα τακουνάκια που έκανε το ποδόσφαιρο να μοιάζει περισσότερο με… χορό, ανάγκασε τους αντιπάλους να αλλάξουν στυλ παιχνιδιού, προκειμένου να τον σταματήσουν. Το 1964 σκόραρε 60 τέρματα ενώ το 65 μέτρησε 101 γκολ.
Το 1970, είχε ήδη αποφασίσει να κρεμάσει τα παπούτσια του και να αποσυρθεί ενώ βρισκόταν στην… κορυφή. Όμως, πείστηκε να παίξει ένα ακόμη, τελευταίο Παγκόσμιο Κύπελλο στο Μεξικό, με την τότε ομάδα της ” σελεσάο” να θεωρείται η καλύτερη διαχρονικά. Συνέβαλε τα μέγιστα στην κατάκτηση του Μουντιάλ και έγινε ο μοναδικός ποδοσφαιριστής που έχει βρεθεί στην κορυφή του κόσμου τρεις φορές. Μέτρησε τέσσερα γκολ και έξι ασίστ, πήρε τη Χρυσή Μπάλα και έγραψε το όνομά του με χρυσά γράμματα στην ιστορία του αθλήματος.
Ο Πελέ μάλιστα, έχει αγωνιστεί και στη χώρα μας, στο πλαίσιο των φιλικών που διοργάνωνε η Σάντος, έχοντας αντιμετωπίσει τις τρεις μεγάλες Αθηναϊκές ομάδες. Νίκησε την ΑΕΚ με 3:0 και τον Παναθηναϊκό με 3:2, αλλά ηττήθηκε από τον Ολυμπιακό με 2:1.
Το 1974, ο Βραζιλιάνος “θρύλος” ανακοίνωσε την απόσυρσή του από το ποδόσφαιρο, όμως η ομάδα “Κόσμος” της Νέας Υόρκης τον έπεισε να ενταχθεί στο δυναμικό της. Εκεί συνέβαλε στην προαγωγή του αθλήματος στις Ηνωμένες Πολιτείες, κατακτώντας το Πρωτάθλημα των ΗΠΑ με την ομάδα της Αμερικανικής μεγαλούπολης. Το 1977 αποφάσισε να κρεμάσει οριστικά τα παπούτσια του, συνδυάζοντας την απόσυρσή του με έναν ιστορικό αγώνα μεταξύ της Σάντος και της Κόσμος.
O Πελέ, έχει σκοράρει 757 γκολ σε 643 επίσημες αναμετρήσεις. Όμως συνολικά στην καριέρα του σε επίσημα και ανεπίσημα παιχνίδια, αγωνίστηκε σε 1363 αγώνες και πέτυχε 1283 γκολ, ρεκόρ ακατάρριπτο μέχρι σήμερα όπως αναφέρει η Soccer Statistics Foundation (RSSSF0). Με τη “σελεσάο” αγωνίστηκε 92 φορές, μετρώντας 77 γκολ, οδηγώντας τη στην κατάκτηση τριών Παγκοσμίων Κυπέλλων (1958, 1962, 1970).
Με τη Σάντος κατέκτησε 6 πρωταθλήματα Βραζιλίας και 5 διεθνείς τίτλους (2 Διηπειρωτικά και 2 Κόπα Λιμπερταδόρες, 1 Διηπειρωτικό Σούπερ Καπ), 6 Σέριε Α Βραζιλίας, 10 Πρωταθλήματα Παουλίστα και 4 Τουρνουά Ρίο-Σάο Πάολο. Στις Ηνωμένες Πολιτείες κέρδισε ένα NASL και τον τίτλο του πρωταθλήματος εκείνη την εποχή. Το 1.000ο τέρμα του σημειώθηκε στις 20 Νοεμβρίου 1969, στην 909η συμμετοχή του σε αγώνα Α’ Κατηγορίας της Βραζιλίας.
Εκτός από τις διακρίσεις του εντός γηπέδου, ο Πελέ έχει τιμηθεί και για τις πράξεις του εκτός αγωνιστικού χώρου. Ήταν ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένος για κοινωνικά θέματα, βοηθώντας όπως εκείνος μπορούσε με εκστρατείες για τη μείωση της φτώχειας, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος.
«Μπορώ να γίνω νέος Ντι Στέφανο, αλλά δεν μπορώ να είμαι νέος Πελέ. Αυτό είναι κάτι που ξεπερνά τα όρια της λογικής» είχε πει κάποτε ο Γιόχαν Κρόιφ, κάνοντας σαφές πως το μεγαλείο τους ως παίκτη αναγνωρίζονταν από τους κορυφαίους του αθλήματος, φτάνοντας στο σήμερα, όπου λατρεύεται ακόμη από γενιές και γενιές, με την είδηση του θανάτου του να σκορπά θλίψη σε όλο τον αθλητικό και όχι μόνο κόσμο.
Η άγνωστη όψη του Πελέ
Ακόμη και το Παρατσούκλι του, το πιο διάσημο όνομα ποδοσφαιριστή στην ιστορία του αθλήματος προήλθε από παρεξήγηση. Όταν οι συμμαθητές του τον ρώτησαν ποιος είναι ο αγαπημένος του παίκτης, εκείνος απάντησε «Πελέ» προφέροντας λάθος το όνομα του τερματοφύλακα Μπιλέ, με τους πιτσιρικάδες να τον πειράζουν και να τον φωνάζουν έτσι, κάθε φορά που τον έβλεπαν, δημιουργώντας το πιο γνωστό ποδοσφαιρικό όνομα στον Κόσμο.
Ο Πελέ, ο νεαρός παίκτης που χόρευε… σάμπα με μια μπάλα στα πόδια και ήταν ασταμάτητος, σκοράροντας το ένα τέρμα μετά το άλλο, έχει αγωνιστεί στη θέση του τερματοφύλακα σε τέσσερεις αναμετρήσεις.
Υποσχέθηκε στον πατέρα του ότι θα έπαιζε σε Παγκόσμιο Κύπελλο, αλλά δεν ήξερε ότι η μοίρα θα τον έκανε τρεις φορές Παγκόσμιο Πρωταθλητή
Em 1958, eu caminhava pelas ruas pensando em cumprir a promessa que fiz ao meu pai. Sei que hoje muitos fizeram promessas parecidas e também vão em busca da sua primeira Copa do Mundo.
Assistirei ao jogo do hospital e estarei torcendo muito por cada um de vocês. Boa sorte! 🇧🇷 pic.twitter.com/3CRI8v6H55
— Pelé (@Pele) December 5, 2022
A video of Pele and Maradona sharing a beautiful moment. ❤️
Two GOATs of the game. 🐐pic.twitter.com/eloI0H9Y9W
— Football Tweet ⚽ (@Football__Tweet) December 26, 2022
Παράλληλα έχει δεχθεί ατομικούς τιμητικούς τίτλους:
Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή «Αθλητής του Αιώνα» : 1999
Αθλητής του Αιώνα, που εξελέγη από δημοσιογράφους σε παγκόσμια κλίμακα, σε δημοσκόπηση της γαλλικής εφημερίδας L’Équipe : 1981, 1999
“World Sports Awards of the Century” : Αθλητής του αιώνα
Ποδοσφαιριστής του Αιώνα, ο οποίος εξελέγη από τους νικητές της Χρυσής Μπάλας του περιοδικού France Football : 1999
France Football περιοδικό : καλύτερος ποδοσφαιριστής των Παγκοσμίων Κύπελλων 1930–1990
Ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα, IFFHS (Διεθνής Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής Ποδοσφαίρου) : 2000
Ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα στη Νότια Αμερική, IFFHS (Διεθνής Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής Ποδοσφαίρου) : 2000
Ποδοσφαιριστής του Αιώνα, ψηφοφορία αναγνωστών του περιοδικού World Soccer : 2000
Καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών από το περιοδικό Placar
Κορυφαίος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα από την εφημερίδα La Nacion
Κορυφαίος ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα από την εφημερίδα Guerin Sportivo
Βραβείο του περιοδικού Sports Illlustrated ως ο ποδοσφαιριστής που άλλαξε το ποδόσφαιρο : 1999
FIFA Ballon d’Or Prix d’Honneur Καλύτερος ποδοσφαιριστής στην ιστορία : 2014
FIFA Παίκτης του Αιώνα : 2000
FIFA Presidential Award : 2007
FIFA : Καλύτερος νέος παίκτης στην ιστορία των Παγκοσμίων Κύπελλων : 2006
Golden Foot : καλύτερος ποδοσφαιριστής όλων των εποχών (2012)
Χρυσή Μπάλα (Ballon d’Or) (7) : 1958, 1959, 1960, 1961, 1963, 1964, 1970 – Le nouveau palmarès
Καλύτερος ποδοσφαιριστής της Νότιας Αμερικής : 1973
Εισαγωγή στο American National Soccer Hall of Fame : 1993
Αθλητής του Αιώνα από το Reuters Πρακτορείο Ειδήσεων : 1999
UNICEF ποδοσφαιριστής του αιώνα : 1999
Περιοδικό ΤΙΜΕ : Ένας από τους 100 πιο σημαντικούς ανθρώπους του 20ού αιώνα – 1999
Laureus World Sports Awards Lifetime Achievement Award από τον Πρόεδρο της Νοτίου Αφρικής Νέλσον Μαντέλα: 2000
Χρυσό βραβείο Don Ballon : 2014
BBC Υπερπόντια Αθλητική Προσωπικότητα της Χρονιάς : 1970
Βραβείο για την επιτυχία σε ολόκληρη τη χρονιά του BBC Sports Personality : 2005
Παγκόσμια Ομάδα του 20ού αιώνα : 1998
Καλύτερη ομάδα Παγκοσμίων Κυπέλλων : 1994
FIFA Ομάδα-Όνειρο Παγκοσμίων Κύπελλων : 2002
IFFHS : Ομάδα του XXού αιώνα
World Soccer περιοδικό : Καλύτερη ενδεκάδα όλων των εποχών: 2013
Κορυφαίος ποδοσφαιριστής της Νότιας Αμερικής στην ιστορία L’Équipe : 2015
Βραβείο FWA Tribute: 2018
France Football : Ballon d’or Dream Team (2020)
IFFHS Παγκόσμια Ομάδα – Όνειρο Όλων των Εποχών : 2021
«Πολίτης του Κόσμου» από τον Ο.Η.Ε. : 1977