Ήταν Δεκέμβριος του 2023, όταν η Μάντσεστερ Σίτι επικρατούσε με 4-0 της Φλουμινένσε στην Τζέντα και κατακτούσε τον παγκόσμιο τίτλο. Στις 22/12 εκείνου του έτους το “Club World Cup” όπως το ξέραμε άλλαξε για πάντα. Η παλιά του μορφή διατηρήθηκε και μετονομάστηκε σε “Intercontinental Cup”, με την Παγκόσμια Ομοσπονδία αν αλλάζει πλήρως το brand της σημαντικότερης διασυλλογικής διοργάνωσής της, μετά από 20 εκδόσεις της.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων της FIFA επιστρέφει στην 21η έκδοσή του το καλοκαίρι του 2025, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για τις διεθνείς διασυλλογικές διοργανώσεις. Μετά από χρόνια προσπάθειας να προσδώσει στη συγκεκριμένη διοργάνωση μεγαλύτερη αίγλη, η FIFA ανέτρεψε πλήρως το φορμάτ, μετατρέποντάς το σε ένα τουρνουά 32 ομάδων, παρόμοιο σε δομή με το Παγκόσμιο Κύπελλο εθνικών ομάδων. Στόχος είναι να μεταμορφωθεί σε έναν πραγματικό θεσμό παγκόσμιας εμβέλειας, με έντονο ανταγωνισμό και αυξημένη εμπορική αξία.
Από την παλιά μορφή στη νέα εποχή
Μέχρι το 2023, το τουρνουά διεξαγόταν κάθε χρόνο με μόλις 7 ομάδες, και η συμμετοχή κορυφαίων συλλόγων δεν συνοδευόταν πάντα από σοβαρή προετοιμασία ή πραγματικό ενδιαφέρον. Η νέα μορφή προτείνει κάτι ριζικά διαφορετικό: 32 ομάδες, όμιλοι των τεσσάρων, πρόκριση των δύο πρώτων στους νοκ-άουτ “16” και συνέχιση έως τον τελικό. Η διοργάνωση αποκτά έτσι ένα ξεκάθαρο αφήγημα, ενισχύοντας το στοιχείο του απρόβλεπτου και της ουσιαστικής σύγκρισης ανάμεσα σε ομάδες διαφορετικών ηπείρων.
Πλέον, το τουρνουά θα διοργανώνεται κάθε τέσσερα χρόνια κι όχι ετησίως. Η συγκεκριμένη επιλογή αποσκοπεί στην ενίσχυση της σημασίας του θεσμού, δίνοντας τον απαραίτητο χρόνο στους συλλόγους να σχεδιάσουν τη συμμετοχή τους. Παράλληλα, ενισχύεται το τηλεοπτικό και διαφημιστικό ενδιαφέρον, κάτι που η FIFA επιδιώκει με κάθε κόστος.
Οι αντιδράσεις που γεννά το νέο φορμάτ
Οι αντιδράσεις δεν άργησαν να έρθουν. Πολλοί καταξιωμένοι προπονητές – όπως οι Γιούργκεν Κλοπ και Πεπ Γκουαρδιόλα – έχουν εκφράσει σοβαρές ενστάσεις, κυρίως για τη φυσική επιβάρυνση των παικτών. Δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι πρόκειται για μια διοργάνωση που περισσότερο εξυπηρετεί οικονομικά συμφέροντα παρά την ίδια την πρόοδο του ποδοσφαίρου. Οργανισμοί όπως η FIFPro και η ECA έχουν επίσης επισημάνει τον κίνδυνο αλληλοεπικάλυψης με άλλες διοργανώσεις κι έχουν ζητήσει εκ νέου σχεδιασμό του αγωνιστικού ημερολογίου. Στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκεται η κόπωση των παικτών και η διαχείριση του χρόνου αποκατάστασης, ιδίως μετά από μια απαιτητική σεζόν.
Τι προσφέρει και τι προβλήματα δημιουργεί η νέα προσέγγιση
Η θετική πλευρά του νέου φορμάτ είναι αναμφισβήτητη: περισσότερες ομάδες αποκτούν την ευκαιρία να μετρηθούν με τους κορυφαίους, το κοινό παρακολουθεί αγώνες υψηλής έντασης και η γεωγραφική αναπαράσταση γίνεται πιο δίκαιη. Επιπλέον, δίνεται ώθηση σε ποδοσφαιρικές αγορές που συχνά παραμένουν στο περιθώριο της διεθνούς σκηνής. Ωστόσο, η άλλη όψη του νομίσματος είναι εξίσου σημαντική. Οι ποδοσφαιριστές αντιμετωπίζουν διαρκώς αυξημένες υποχρεώσεις, χωρίς αντίστοιχο χρόνο ξεκούρασης. Ο κίνδυνος τραυματισμών παραμονεύει, ενώ το καλοκαίρι – χρόνος που μέχρι πρότινος θεωρούνταν περίοδος προετοιμασίας – γεμίζει πλέον με διεθνείς υποχρεώσεις. Επιπλέον, το οικονομικό χάσμα μεταξύ των κορυφαίων και των μικρομεσαίων συλλόγων ενδέχεται να διευρυνθεί περαιτέρω.
Το τουρνουά του 2025 σε αριθμούς και λεπτομέρειες
Η πρώτη διοργάνωση με το νέο μοντέλο θα φιλοξενηθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, χώρα που ήδη κινείται επιθετικά στην ενίσχυση του brand “soccer”, ή αλλιώς “football”, όπως το αποκαλεί ο υπόλοιπος πλανήτης. Η επιλογή δεν είναι τυχαία: η Αμερική αποτελεί βασική αγορά για την παγκόσμια ποδοσφαιρική ανάπτυξη και η FIFA τη βλέπει ως ιδανική βάση για την προσέλκυση νέων κοινού.
Η διαδικασία πρόκρισης βασίστηκε σε αποτελέσματα των τελευταίων ετών στις κορυφαίες διασυλλογικές διοργανώσεις κάθε ηπείρου. Η UEFA στέλνει 12 ομάδες – με τις νικήτριες και φιναλίστ των Champions League 2021–2024, μεταξύ άλλων. Η CONMEBOL θα εκπροσωπηθεί με 6 συλλόγους, ενώ από την Ασία, την Αφρική και τη Βόρεια/Κεντρική Αμερική θα συμμετάσχουν από 4 ομάδες. Μία θέση προβλέπεται για την Ωκεανία και μία για την οικοδέσποινα ΗΠΑ. Το σύνολο των 32 ομάδων θα αποτυπώνει την ελίτ του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, αλλά και ένα ευρύ φάσμα γεωγραφικής εκπροσώπησης.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων του 2025 δεν είναι απλώς μια νέα διοργάνωση. Είναι ένα πείραμα παγκόσμιας κλίμακας για το πώς μπορεί να εξελιχθεί το κλαμπ ποδόσφαιρο σε ένα πιο διασυνδεδεμένο, εμπορικό αλλά και γεμάτο προκλήσεις περιβάλλον. Το αν θα πετύχει ή όχι, θα εξαρτηθεί από την ισορροπία που θα βρεθεί ανάμεσα στη λάμψη και στην ουσία, ανάμεσα στη βιωσιμότητα και στην υπερπροσφορά.